Paletwa peng ti lo cu ramkulh zaten ralkap uknak an phuan mi Chin ramkulh sungah SAC ralhrang pawl in nasa tak in ralthuam le minung thazang an bet aw tiah Chin mipi humhimtu ralkap pawl in an sim.
March ni 9 ah Sagaing ramthen, Kalay khawpi ihsin Chin ramkulh feh dingin hramhram ih mipi motor an hman sak mi Ke 12 motor tel in, raldonak motor pahnih, motor 30 le ralhrang thazang minung 200 lenglo pawl cu March ni 19 ah Falam khawpi an thleng.
Chin mipi ralkap pawl in lamzin tluanah pek le pek ih bomb puah le an rak kah ruangah boruak that lai ih nazi 4 sunglawng feh theunak ah ralhrang pawl cu ni 11 rori rei in an feh. Ralhrang pawl cun Chinram an pannak ah Kalay-Tedim-Falam zinpi tluan ih khawsung inn pawl khal an nawk phah vivo tiah tualsung mipawl in an rel.
Hi ralhrang ramri nortu pawl cu umnak thleng aw ding an si vek in eiin le ralthuam phurh aw khal an si thei tiah Chin National Organization (CNO) ih Spoke person in a sim.
Anih cun “March ni 9 hsin Chin ram saklam ah motor 30 lenglo thawn an hung so. Hmai hruaitu ah a hmai ah Ke ralkap minung 70 lenglo an feh. An dungah Ke 12 motor an hman mipawl a um. An nih pawl cu eiin le ralthuam thilri pawl, an phurh aw a si ding. Cuisin minung thlengaw, umnak thlengaw khal an si thei” tiah a sim.
Ramri nortu ralhrang pawl cu March ni 21 ah Falam ihsin Hakha lam pan in an feh suak ih Rih zin kel kiangah CNDF, CNA tangrual pawl cun vei 2 bomb an rak puah ih ralhrang minung 3 an thi tiah an sim. Falam pengsung an luh thok ihsin SAC ralhrang pawl le CNO/CNDF tel in tualsung mipi ralkap pawl thawn hmun 5 ah doawknak vei 10 a suak ih Ke 12 motor pakhat a siat vek in SAC ralhrang lam in minung 21 hnak ih mal lo an thi tiah CNO in March ni 21 ah thu an suah.
March ni 12 khal ah Tedim peng, Kalay-Tedim-Falam lamzinpi kap ih um mi, News Suanpi khua ih tlawng inn cu ralhrang pawl in an nawk tiah tualsung mipawl in an sim. Kalay-Falam lamzinpi tluan ih a um tu, tualsung mipi pawl cu ralhrang pawl an hungso hlan ihsin a himnak hmun ah an rak thiar fihlim aw theh zo tiah varung khawsung mi pakhat in a sim.
“kan nih khal kan ttih ruangah kan relh ve. Inn 40 hrawng cu an inn sungih thilri pawl an lak sak. Bettry Solar tipawl, inn sungih thilri tha hmuahhmuah cu an la theh. Kan khua thlen hlan Tedim peng New suanpi ahcun inn 3 hrawng an nawk kang. Kan dung kum tla cu ttum 3 rori kan tlan. Tui kum ahcun tu hi vei khat kan tlannak a si. Kan mah vek Loo thlo hrang ahcun ralhrang pawl an rat khal le harsatnak mi pe lo ten an feh le a tha bik ding” tiah a sim.
Mindat le Matupi lam khal ah March ni 10 ihsin Magui ramthen, ပခုက္ကူ lam ihsin ralhrang motor 80 pawl thawn ralhrang pawl an so tiah tualsung mipawl in an sim. March ni 16 ahcun cui ramri nortu ralhrang pawl cu ကျောက်ထု le မင်းတပ် karlak ah, donak le bomb puahnak ruangah SAC ralhrang pawl ih motor 35 a siat ih, thi hlo tu khal an um tiah Mindat zatlang hruaitu pawlkom ih spoke person Yaw Man in a sim.
“Magui lam ihsin hungsotu ralhrang ramri nor tupawl cu an hung so pek ahcun motor 80 lenglo an si tiah an sim. ကျောက်ထု ralthuampi battalion ah an lut. Cumi ihsin hmun hnih ah an then aw. ထီးလင်း lam ah motor 28 le Mindat lam ah motor 35 tin an kai. ထီးလင်း lam ih a feh tu ralhrang motor pawl khal lamzin ah tu le tu do an tong. Mindat lam ih a feh tupawl khal CDF Mindat le Yaw PDF pawl in an rak do khawm. Thi le hlo an tam” tiah a sim.
မတူပီ-ပလက်ဝ lamzin par ih ထယ်ဘွေး camp ih thazang bet aw dingih fehtu မတူပီ hram bun mi ခလရ (304) battalion ih ralhrang motor 3 le minung 80 hrawng pawl cu March ni 20 le ni 21 ah Matupi mipi ralkap pawl ih tu le tu an rak do ruangah ralhrang minung 12 an thi tiah CDF Matupi in March ni 21 ah thu an suah. CHRO ih tuanvoneitu Salai Mang Hre Lian in SAC ralhrang pawl cu an thlennak tin kim ih inn an nawhnak in dothlengnak, hmai lam ke kar thei lo dingin le mipi pawl in PDF pawl bawm thei lo dingin an tuah mi a si tiah a sim.
A nih cun “An thlennak khua, an lan mi khaw zate ah meisa nawhnak, thahawknak pawl an tuah. Hivek ih an tuah ruangah mipi pawl in an tih ih an tlan. Mipi pawl rilrawng le harsatnak an thlen. Hivek ih an tuahnak cu SAC ralhrang pawl in mipi pawl harsatnak kan pek asile dothlengnak tuahtu pawl an ttawntai vivo ding. Dothelngnak tuahtu pawl an neh thei nawn lo pit top mangbang ah Chin mipi pawl a phunphun in an nor, a phunphun in milai covo daan an pahbal tin ka hmu” tiah a sim.
SAC ralhrang pawl ih thuneihnak an lak kum hnih sung, Chin ramkulh sungah doawknak vei 600 zikte a suak ih tualsung mi 126 le Chin ralkap paral tha minung 237 an thi zo tiah Institute of Chin Affair (ICA) in 2023 February ni 28 ah thu an suah.
CHRO pawl ih hminsinnak vek asile doawknak ruangah ramsung mipi raltlantu minung thawng 60 hrawng an um ih, India ram Mizoram ah thawng 40 lenglo le Minipur ramkulh ah thawng 10 lenglo an tlan tiah an tarlang.